علائم سرطان(Symptoms)
سرطان علائم زیادی دارد که برخی از آنها در زیر آمده‌اند:
- وجود توده یا ضخیم‌شدگی در پستان یا دیگر قسمت‌های بدن
- رشد خال جدید یا تغییراتی در خال قدیمی
- زخمی‌که التیام نمی‌یابد
- خشونت در صدا یا سرفه‌ای که از بین نمی‌رود
- تغییراتی در اجابت مزاج یا دفع ادرار
- ناراحتی پس از خوردن غذا
- وجود مشکلاتی در بلع
- افزایش یا کاهش بی دلیل وزن
- ترشحات یا خونریزی‌های غیر منتظره
- احساس ضعف یا خستگی شدید
در بیش‌تر مواقع این علائم، به معنی وجود سرطان نیستند همچنین ممکن است به دلیل وجود تومور خوش‌خیم یا دلایل دیگر باشند و تنها پزشک می‌تواند در این مورد نظر دهد. شخصی که این علائم یا تغییرات دیگری در او مشاهده شود باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کند تا مشکلاتش تشخیص داده شده درمان شود.
معمولاً سرطان در مراحل اولیه درد ندارد؛ با مشاهده برخی از این علائم فوراً به پزشک مراجعه کنید و صبر نکنید تا درد شروع شود.
تشخیص بیماری (Diagnosis)
اگر برخی علائم سرطان در شما آشکار شد و یا نتایج آزمایشات غربالگری مثبت بود، پزشک است که باید تشخیص دهد این علائم و نتایج واقعاً مربوط به سرطان است یا دلایل دیگری دارد؛ پزشک احتمالاً سوابق پزشکی شخصی و خانوادگیتان را جویا می‌شود و از شما معاینه بالینی به عمل می‌آورد؛ او همچنین ممکن است دستور انجام برخی آزمون‌های آزمایشگاهی، تصویربرداری با اشعه ایکس یا دیگر آزمایش‌ها و فرایندهای پزشکی را صادر کند.
آزمون‌های آزمایشگاهی (Lab Tests)
آزمایش خون، ادرار یا دیگر مایعات بدن می‌توانند به پزشک در تشخیص بیماری کمک کنند. این آزمایش‌ها می‌توانند کیفیت کار یک اندام (مثلاً کلیه) را نشان دهند، از طرفی وجود بیش از حد برخی مواد در نمونه‌های آزمایش شده ممکن است نشانه سرطان باشد؛ به این مواد در اصطلاح نشانگرهای تومور گفته می‌شود. با این همه، تنها نتایج غیر عادی در آزمایشات دلیل قطعی وجود سرطان نیست و پزشکان نمی‌توانند تنها به نتایج آزمایش‌ها بسنده کنند.
عکس‌برداری (Imaging Procedures)
در روش‌های تصویربرداری تصاویری از داخل بدن تهیه می‌شود که به پزشک در تشخیص تومور کمک می‌کند. این تصاویر را به چند شیوه می‌توان تهیه کرد:
- تصویربرداری با اشعه ایکس (X-Rays): تصویربرداری با اشعه ایکس رایج‌ترین شیوه تهیه تصویر از اندام‌ها و استخوان‌های داخل بدن است.
- سی.تی.اسکن (CT Scan): دستگاه تصویربرداری با اشعه ایکسی است که به یک رایانه متصل است و می‌تواند از اندام‌ها مجموعه‌ای از تصاویر با جزئیات بیش‌تر تهیه کند. در این نوع تصویربرداری، به‌منظور بررسی آسان‌تر و دقیق‌تر تصاویر، معمولاً ماده‌ای حاجب مشخص‌کننده به فرد (مثلاً رنگ خوراکی مخصوص) خورانده می‌شود.
- اسکن هسته‌ای (Radionuclide Scan): در این نوع تصویربرداری مقدار کمی مواد رادیواکتیو به شخص تزریق می‌شود؛ این مواد از طریق جریان خون در اندام‌ها و استخوان‌های خاص متراکم می‌شود و یک اسکنر هم میزان رادیواکتیویته را در اندام‌ها اندازه‌گیری و محل آن را مشخص کرده و از استخوان‌ها و اندام‌ها فیلم‌ها و تصاویری بر روی صفحه نمایش رایانه ثبت می‌کند. لازم به یادآوری است که بدن مواد رادیواکتیو را به سرعت دفع می‌کند.
- سونوگرافی (Ultrasound): دستگاه سونوگرافی، امواجی صوتی تولید می‌کند که گوش انسان قادر به شنیدن آنها نیست. این امواج پس از برخورد به بافت‌های داخلی بدن منعکس می‌شوند و سپس رایانه انعکاس این امواج را دریافت و تصویری ایجاد می‌کند که سونوگرام نامیده می‌شود.
- ام.آر.آی (MRI): یک آهن‌ربای بسیار قوی که به رایانه متصل شده و از آن برای گرفتن عکس‌هایی دقیق از درون بدن استفاده می‌شود. پزشک می‌تواند این تصاویر را بر روی یک صفحه نمایشگر (یا پس از چاپ، بر روی یک فیلم) مشاهده و بررسی کند.
- PET اسکن (PET Scan): در این روش به شخص مقدار کمی مواد رادیواکتیو تزریق می‌شود و دستگاهی تصاویری می‌گیرد که فعالیت‌های شیمیایی بدن را نشان می‌دهد؛ سلول‌های سرطانی معمولاً به صورت نواحی بیش از حد فعال نمایان می‌شوند.
نمونهبرداری (Biopsy)
پزشکان در بیش‌تر موارد برای تشخیص سرطان به نمونهبرداری(Biopsy) نیاز دارند. برای این کار، پزشک نمونه‌ای از بافت مشکوک را به آزمایشگاه می‌فرستد و متخصص آسیب شناس (Pathologist) آن را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند. نمونهبرداری به طرق مختلف انجام می‌گیرد:
- به‌وسیله سوزن: پزشک برای نمونهبرداری از بافت یا مایع می‌تواند از سوزن استفاده کند.
- به‌وسیله آندوسکوپی: پزشک از لوله باریک دارای نور (آندوسکوپ) برای مشاهده برخی نواحی درون بدن استفاده کرده به‌وسیله آن از بافت‌ها نمونهبرداری می‌کند.
- به‌وسیله جراحی: جراحی ممکن است کامل (Excisional) یا برشی (Incisional) باشد:
- در نمونهبرداری کامل، جراح کل تومور را بر می‌دارد و اغلب برخی از بافت‌های سالم مجاور تومور نیز برداشته می‌شوند.
- در نمونهبرداری برشی، تنها بخشی از تومور برداشته می‌شود.
- مرحله‌بندی سرطان (Staging)
- پزشک برای انتخاب بهترین روش درمان، باید از وسعت (مرحله) بیماری مطلع باشد. در مورد بیش‌تر سرطان‌ها (مانند پستان، ریه، پروستات یا روده بزرگ) اندازه تومور و اینکه آیا سرطان به غدد لنفاوی یا دیگر قسمت‌های بدن منتشر شده یا نه، مشخص‌کننده مرحله بیماری است؛ برای این منظور پزشک دستور انجام عکس‌برداری با اشعه ایکس، آزمون‌های آزمایشگاهی و دیگر آزمایش‌ها را صادر می‌کند.